بازیافت پلاستیک سبب تولید محصولات جدید می شود. از محصولات تولید شده می توان به عنوان ماده اولیه و جایگزین مواد پتروشیمی در صنعت پلاستیک استفاده کرد.
با توجه به اینکه قیمت مواد بازیافتی بسیار کمتر از سایر مواد اولیه است، اکثر کاربران ترجیح می دهند از مواد جایگزین بازیافتی جهت تولید محصولات استفاده کنند؛ به همین دلیل بازار مصرف محصولات بازیافتی بسیار وسیع است.
بازیافت ضایعات پلاستیک از فواید بسیار زیادی برخوردار است. در اینجا به برخی فواید بازیافت اشاره خواهیم کرد.
کاهش مصرف نفت: پلاستیک از نفت خام تولید می شود. به عبارت دیگر برای تولید پلاستیک از 6 الی 10 درصد نفت خام استفاده می کنند. با بازیافت 1 تن پلاستیک می توان 16.3 بشکه نفت خام را ذخیره کرد. بازیافت پلاستیک سبب کاهش مصرف انرژی الکتریکی می شود، زیرا برای تولید 1 تن پلاستیک 40 درصد انرژی الکتریکی معادل 5.774 کیلو وات مصرف می شود.
کاهش ضایعات پلاستیک در محیط زیست: در روش دفن رباله های پلاستیکی عمل تجزیه پلاستیک بسیار زمان بر خواهد بود. می توان گفت میانگین تجزیه ضایعات پلاستیکی به این روش ممکن است تا یک قرن طول بکشد، بنابراین با بازیافت ضایعات پلاستیکی می توان محیط زیست را از وجود آن ها پاک کرد. بازیافت سبب حفظ سلامت محیط زیست خواهد شد.
تاثیر اقتصادی بالا: با بازیافت پلاستیک می توان 50 درصد هزینه دفن زباله را کاهش داد. این امر از لحاظ اقتصادی بسیار به صرفه خواهد بود. از طرفی بازیافت ضایعات پلاستیکی سبب حفظ زیبایی طبیعت ایران به عنوان سرمایه ملی خواهد شد.
کاهش لکه پلاستیکی اقیانوس آرام: سالانه 8 میلیون تن زباله از طریق رودها، دریاها و آب های زیرزمینی به اقیانوس ها وارد می شود. براساس گزارشات انجام شده ضایعات پلاستیکی جمع شده در اقیانوس آرام نسبت به سال های گذشته افزایش 16 برابری داشته است. به عبارت دیگر مساحت ضایعات پلاستیکی جمع شده در اقیانوس آرام هم مساحت کشور ایران است.
تجزیه ضایعات پلاستیکی به میکروپلاست ها تهدیدی جدی برای آبزیان، پرندگان دریایی و انسان ها به شمار می آید. ضایعات پلاستیکی وارد شده به اقیانوس ها سبب مرگ سالانه 1 میلیون پرنده دریایی و 100 هزار پستاندار دریایی و لاک پشت می شود، بنابراین بازیافت پلاستیک در حفظ سلامت آبزیان بسیار اهمیت دارد.
کاهش انتشار co2 و گازهای گلخانه ای: جایگزین کردن بازیافت پلاستیکی به جای سوزاندن آن ها مانع از تولید دی اکسید کربن و انتشار گازهای گلخانه ای به هوا خواهد شد، زیرا سوزاندن ضایعات پلاستیکی باعث ورود حجم عظیمی از گازهای گلخانه ای به هوا می شود. بازیافت ضایعات پلاستیکی مانع از آسیب بیشتر محیط زیست خواهد شد، زیرا افزایش گازهای گلخانه ای اثرات بسیار مخربی را بر محیط زیست وارد می کند.
کاهش محل های دفن زباله: دفن کردن زباله های پلاستیکی حجم زیادی از فضای محیط زیست را اشغال خواهد کرد. انسان ها در سراسر دنیا در هر دقیقه 2 میلیون کیسه نایلونی مصرف می کنند. به عبارت دیگر سالانه 500 میلیارد تا 1 تریلیون کیسه نایلونی توسط انسان مصرف می شود. تجزیه شدن ضایعات پلاستیکی سبب ورود میکروپلاستیک ها به هوا می شوند.
تنفس هوای حاوی میکروپلاستیک سبب ایجاد انواع بیماری های تنفسی و گوارشی می شود. با بازیافت پلاستیک می توان محیط هایی که توسط زباله های پلاستیکی اشغال شده اند را کاهش داد. بهتر است بدانید که فضای اشغال شده توسط 1 تن ضایعات پلاستیک تقریبا 7 متر مکعب است، بنابراین بازیافت ضایعات پلاستیکی و کاهش فضای اشغال شده توسط آن ها از تهدید جدی سلامت انسان ها جلوگیری خواهد کرد.
توصیه می کنم حتما به مقاله ی پلاستیک در محیط زیست: مزایا و چالش ها سر بزنید.
پلاستیک ها به سه روش بازیافت مکانیکی، شیمیایی و انرژی قابل بازیافت هستند. در اینجا روش کلی بازیافت ضایعات پلاستیکی استفاده شده در ایران را برای شما بازگو می کنیم.
جداسازی و تفکیک ضایعات پلاستیک: پلاستیک ها با یکدیگر تفاوت دارند و هر کدام روش بازیافت مخصوص به خود را دارند، زیرا پلی اتیلن، پلی آمید و پلی پروپیلن از نقطه ذوب متفاوتی برخوردار هستند؛ بنابراین ترکیب و ذوب پلاستیک های مختلف ترکیب ناهمگونی را ایجاد خواهد کرد. بد نیست بدانید که 7 نوع پلاستیک عمومی و 4 نوع پلاستیک تخصصی وجود دارد.
پس از جمع آوری ضایعات پلاستیکی باید آن ها را براساس سختی، نرمی و مواد اولیه ای که دارند جدا کرد. جداسازی دقیق ضایعات پلاستیکی بر کیفیت محصول تولید شده بسیار اثرگذار است. هر چقدر جداسازی با دقت بیشتری انجام گیرد، محصول تولید شده از بازیافت پلاستیک مرغوب تر خواهد بود.
آسیاب و خرد کردن پلاستیک: در این مرحله پلاستیک ها را به قطعات ریز خرد می کنند. اندازه قطعات پلاستیک باید کمتر از 2.5 سانتی متر باشد. هر نوع پلاستیک با توجه به جنسی که دارد، باید با آسیاب مخصوص به خود خرد شود. برای مثال برای خرد کردن گونی، سلفون و نایلون از آسیاب شمشیری استفاده می کنند. در مقابل برای پلاستیک های چگال تر از قبیل بطری های شیر و بطری پت از آسیاب چکشی استفاده می شود.
شست و شو: بعد از آسیاب کردن ضایعات پلاستیکی باید آن ها را شست و شو داد. شست و شو سبب جدا شدن هر گونه مواد فلزی، سنگ ریزه و گرد و خاک از ضایعات پلاستیکی می شود. برای شست و شو از خطوط مکانیزه استفاده می شود. خط شست و شو شامل کانوایر، سانتیرفیوژ و وان شست و شو است.
خشک کردن: در این مرحله از بازیافت پلاستیک باید ضایعات رطوبت دار را خشک کرد، زیرا وجود رطوبت سبب کاهش کیفیت محصول تولید شده می شود. برای خشک کردن ضایعات پلاستیکی از کانال های حرارتی استفاده می کنند.
تولید گرانول بازیافتی: برای استفاده از ضایعات پلاستیکی جهت تولید محصولات باید آن را به گرانول تبدیل کرد. برای تولید گرانول از اکسترودر استفاده می کنند. این دستگاه پلاستیک ها را ذوب و سپس آن ها را به دانه های ریز عدسی تبدیل می کند. در نهایت قطعات ریز و یکدست ایجاد خواهد شد. برای این کار ابتدا ضایعات پلاستیکی ذوب شده به صورت رشته های کوچکی در می آیند، سپس با استفاده از کاتر آن ها را به قطعات کوچک تبدیل می کنند و آن ها درون وان آب می ریزند تا خشک شوند. در ایران معمولا از این روش برای تولید گرانول استفاده می شود.