بو و طعم مواد غذایی ارتباط نزدیکی دارند و بیشتر حس طعم از طریق بویایی شکل میگیرد. هنگام باز کردن بستهبندی، بو اولین معیار ارزیابی کیفیت و تازگی محصول است. اگر بستهبندی نتواند بوهای نامطلوب را دفع کند یا بوی طبیعی غذا را حفظ کند، مصرفکننده طعمی ناخوشایند تجربه میکند. این مسئله در محصولاتی مثل ماهی، گوشت، پنیر کهنه، قهوه و ادویهها حساستر است. همچنین بوهای خارجی مانند پلاستیک یا مواد شوینده میتوانند کیفیت تجربه مصرف را کاهش دهند. بنابراین، بستهبندی ضد بو برای حفظ اصالت و کیفیت محصول ضروری است که درباره اهمیت آن در بطری 1 لیتری بیشتر توضیح داده شده است.
بسته بندی های پلاستیکی ضد بو، در واقع نسل جدیدی از بستهبندیهای چندلایه هستند که از ترکیب دقیق و مهندسیشدهای از پلیمرها و فناوریهای ممانعتی (barrier technologies) برای جلوگیری از انتقال بوها ساخته میشوند. ساختار این بستهها معمولاً بهصورت چندلایه (Multi-layer Films) است، به این معنا که هر لایه نقش ویژهای را در مقابله با عوامل محیطی ایفا میکند.
لایههای اصلی در این بستهبندیها عبارتاند از:
یکی از مهمترین مزیتهای بسته بندی های پلاستیکی ضد بو این است که از ایجاد هرگونه تغییر در پروفایل طعمی و عطری غذا جلوگیری میکند. این امر نهتنها باعث افزایش رضایت مصرفکننده میشود، بلکه به حفظ برند و اعتماد بازار نسبت به کیفیت محصول نیز کمک مینماید.
در این میان، نقش پلاستیکهای مقاوم در برابر سایش در افزایش عمر مفید بستهبندیها بسیار کلیدی است؛ این پلاستیکها به حفظ ساختار بستهبندی کمک میکنند تا در طول زمان کیفیت و حفاظت از محصول تضمین شود.
یکی از رایجترین شکایات مصرفکنندگان نسبت به محصولات غذایی صنعتی، «تغییر طعم» یا «بوی نامطبوع» است. این نارضایتی، حتی اگر منشأ آن خارج از کنترل تولیدکننده باشد (مثلاً شرایط حمل و نگهداری)، باز هم به اعتبار برند لطمه میزند. بستهبندیهای ضد بو با حفظ ثبات طعمی و عطری غذا، میتوانند این نوع شکایات را تا حد چشمگیری کاهش دهند. در بسیاری از صنایع غذایی، گزارشهایی مبنی بر کاهش ۴۰ تا ۸۰ درصدی نرخ برگشت محصول پس از استفاده از بستهبندیهای پیشرفته ضد بو منتشر شده است.
در صادرات مواد غذایی، کیفیت پایدار و قابل پیشبینی مهمترین فاکتور اعتمادسازی در بازارهای خارجی است. وقتی یک بسته غذایی بتواند در طول مسیرهای طولانی حملونقل (که ممکن است شامل تفاوتهای دمایی یا زمانهای انبارش زیاد باشد) همچنان طعم و بوی اولیه خود را حفظ کند، شرکت صادرکننده میتواند با اطمینان بیشتری به بازارهای جهانی وارد شود. این قابلیت نهتنها باعث توسعه سهم بازار میشود بلکه احتمال عقد قراردادهای بلندمدت را نیز افزایش میدهد.
در ذهن مصرفکننده، کیفیت بستهبندی معمولاً بهطور مستقیم با کیفیت محصول برابر است. یک بستهبندی حرفهای، بدون نشت بو و با ظاهر سالم و جذاب، تجربهای دلنشین برای مشتری رقم میزند که فراتر از مزه غذاست. این تجربه حسی کامل از دیدن، لمس کردن، بو کردن و چشیدن، اگر بهدرستی مدیریت شود، میتواند موجب تقویت وفاداری مصرفکننده و ایجاد حس لوکس بودن برند شود؛ حتی اگر محصول از نظر قیمتی در رده متوسط قرار داشته باشد.
صنعت غذایی | دلایل استفاده از بستهبندی ضد بو |
محصولات پروتئینی | بوی تند گوشت قرمز، مرغ و ماهی در دمای پایین آزاد میشود؛ بستهبندی ضد بو از نشت آن جلوگیری میکند. |
پنیرهای رسیده و تخمیری | پنیرهایی مانند کاممبر یا بلوچیز دارای بوی قوی هستند؛ حفظ بو داخل بسته باعث بهبود تجربه مشتری و جلوگیری از بوی بد یخچال میشود. |
قهوه و شکلات | ترکیبات عطری قهوه بسیار فرّارند؛ بستهبندی باید اجازه خروج این ترکیبات را ندهد. |
غذاهای آماده و نیمهآماده | این محصولات معمولاً حاوی روغن و ادویه هستند که در صورت اکسید شدن بوهای تند یا فاسد ایجاد میکنند. |
سبزیجات خشکشده و ادویهها | تماس با هوا یا بوهای خارجی میتواند عطر اصلی آنها را از بین ببرد. |
در سالهای اخیر، افزایش نگرانیها درباره آلودگیهای پلاستیکی و مصرف منابع تجدیدناپذیر، تولیدکنندگان را مجبور کرده تا به سمت فناوریهای بستهبندی پایدار حرکت کنند. خوشبختانه پیشرفتهایی در زمینه بسته بندی های ضد بو وجود دارد که میتواند همزمان خواستههای زیستمحیطی و نیازهای کیفی صنایع غذایی را تأمین کند.
● بستهبندیهای قابل استفاده مجدد (Reusable): برای محصولاتی که مصرف تکراری دارند، استفاده از ظروف یا بستههای ضد بو که قابل شستشو و مصرف چندباره باشند، نهتنها از منظر محیط زیستی مفید است، بلکه از نظر اقتصادی نیز میتواند در درازمدت سودآور باشد.
بستهبندیای است که با لایههای خاص از ورود یا خروج بو جلوگیری میکند تا طعم و کیفیت محصول حفظ شود.
برای جلوگیری از تغییر طعم و بو، حفظ تازگی و افزایش طول عمر محصولات غذایی.
با استفاده از لایههای چندگانه و فناوریهای ممانعتی که انتقال مولکولهای بو را محدود میکنند.