نشانی کارخانه : تهران، شهرک صنعتی شمس آباد بلوار بهارستان، پلاک 18
تخریب اکوسیستم‌های دریایی
ورود میکروپلاستیک‌ها به بدن انسان
افزایش خطر بیماری‌های مزمن و سرطان
آلودگی ماندگار خاک و کاهش بهره‌وری کشاورزی
تشدید انتشار گازهای گلخانه‌ای و بحران اقلیمی
تهدید حیات وحش خشکی‌زی
تحمیل هزینه‌های سنگین اقتصادی
کاهش تنوع زیستی
کاهش کیفیت زندگی شهری و سلامت عمومی
تشدید بلایای طبیعی و بحران‌های انسانی
پلاستیک، ماده‌ای که روزگاری نوآوری صنعتی محسوب می‌شد، امروزه به یکی از مخرب‌ترین عوامل تهدیدکننده سلامت انسان و طبیعت تبدیل شده است. تولید و مصرف گسترده پلاستیک در سراسر جهان، همراه با تجزیه‌ناپذیری ذاتی آن، باعث شده تا این ماده تقریباً در تمام ابعاد زندگی نفوذ کند و اثرات منفی جدی و بلندمدتی برجای بگذارد؛ از آلوده‌کردن محیط‌زیست گرفته تا بروز بیماری‌های مزمن در انسان. در ادامه به ده مورد از مهم‌ترین تهدید پلاستیک درزندگی می‌پردازیم که دانستن آنها می‌تواند به آگاهی بیشتر ما و تغییر رفتارهای مصرفی‌مان کمک کند.
یکی از جدی‌ترین تهدید پلاستیک درزندگی، ورود سالانه میلیون‌ها تن زباله پلاستیکی به دریاها و اقیانوس‌هاست؛ زباله‌هایی که عمدتاً از خشکی منشأ می‌گیرند و به کمک باد، رودخانه‌ها و طوفان‌ها به دریاها راه پیدا می‌کنند. موجودات دریایی مثل لاک‌پشت‌ها، نهنگ‌ها، دلفین‌ها، پرندگان دریایی و حتی پلانکتون‌ها، همگی در معرض خطر بلعیدن این مواد یا گیر افتادن در آنها هستند. برای مثال، لاک‌پشت‌ها معمولاً کیسه‌های پلاستیکی را با عروس دریایی اشتباه می‌گیرند و پس از خوردن آنها دچار انسداد روده و مرگ می‌شوند. علاوه بر مرگ مستقیم جانوران، تجزیه پلاستیک به میکروپلاستیک‌ها باعث ورود این مواد به بدن ماهی‌ها و در نهایت به زنجیره غذایی انسان می‌شود. تخریب مرجان‌ها و کاهش جمعیت گونه‌های ارزشمند هم از دیگر اثرات طولانی‌مدت آلودگی پلاستیکی در اقیانوس‌هاست. این تهدید نه‌تنها امنیت غذایی میلیون‌ها نفر را به خطر می‌اندازد، بلکه تعادل طبیعی دریاها و اقیانوس‌ها را نیز بر هم می‌زند.
پلاستیک‌ها پس از قرار گرفتن در طبیعت، به‌تدریج و طی سال‌ها، به ذرات بسیار ریزی به نام میکروپلاستیک (کوچک‌تر از ۵ میلی‌متر) و حتی نانوپلاستیک تجزیه می‌شوند. این ذرات نه‌تنها در آب‌های سطحی و زیرزمینی، بلکه در مواد غذایی، نمک خوراکی، نوشیدنی‌ها و حتی هوا نیز یافت شده‌اند. مطالعات علمی نشان داده‌اند که انسان به طور میانگین در هفته معادل یک کارت اعتباری (حدود ۵ گرم) میکروپلاستیک مصرف می‌کند. این ذرات، که اندازه‌شان بسیار کوچک است، به راحتی از طریق دستگاه گوارش وارد جریان خون شده و حتی به بافت‌های مختلف بدن، از جمله کبد، کلیه، ریه‌ها و مغز نفوذ می‌کنند. اثرات درازمدت این ذرات هنوز به طور کامل شناخته نشده، اما شواهد اولیه ارتباط آنها با التهاب، استرس اکسیداتیو، آسیب به DNA و حتی جهش‌های سلولی را تایید می‌کنند. حضور میکروپلاستیک‌ها در بدن انسان، زنگ خطری جدی برای سلامت عمومی است که نیازمند تحقیق، آگاهی و اقدام فوری است.
مواد شیمیایی موجود در بسیاری از انواع پلاستیک، از جمله بیسفنول A (BPA)، فتالات‌ها و پلی‌استایرن، خاصیت مداخله در عملکرد سیستم هورمونی بدن را دارند. این مواد، که به راحتی از طریق ظروف پلاستیکی وارد غذا و نوشیدنی می‌شوند، در دسته مواد «مختل‌کننده‌های غدد درون‌ریز» قرار می‌گیرند و می‌توانند موجب ایجاد تغییرات هورمونی، ناباروری، بلوغ زودرس، کاهش کیفیت اسپرم و مشکلات رشدی در جنین شوند. همچنین بین تماس مداوم با برخی از این ترکیبات و بروز انواع سرطان‌ها، به‌ویژه سرطان‌های مرتبط با هورمون‌ها مانند سرطان پستان و پروستات، رابطه مستقیم گزارش شده است. علاوه بر این، پلاستیک‌هایی که در دمای بالا مورد استفاده قرار می‌گیرند (مثلاً ظروف یکبار مصرف در مایکروویو یا بطری‌های آب در خودرو) می‌توانند مواد سمی بیشتری را به غذا یا نوشیدنی منتقل کنند. این در حالی است که بسیاری از مردم نسبت به این موضوع ناآگاه‌اند و روزانه در معرض این خطر خاموش قرار دارند.
برای کسب اطلاعات دقیق درباره ویژگی‌ها و قیمت سطل صنعتی روی لینک زرد کلیک کنید.
بر خلاف مواد آلی که پس از مدتی در طبیعت تجزیه می‌شوند و به چرخه زیستی بازمی‌گردند، پلاستیک‌ها در خاک باقی می‌مانند و ممکن است صدها سال طول بکشد تا به‌طور کامل تجزیه شوند. ورود زباله‌های پلاستیکی به زمین‌های کشاورزی، چه از طریق پسماندهای شهری و چه از طریق استفاده از مالچ‌های پلاستیکی، باعث ایجاد لایه‌ای غیرقابل نفوذ در خاک می‌شود که تبادل هوا، رطوبت و مواد مغذی با ریشه گیاهان را مختل می‌کند. همچنین، تجزیه تدریجی این مواد در خاک، موجب ورود میکروپلاستیک‌ها به بافت گیاهان می‌شود که در نهایت وارد زنجیره غذایی انسان می‌گردد. این آلودگی نه‌تنها کیفیت محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهد، بلکه باعث نابودی ساختار طبیعی خاک، کاهش فعالیت میکروبی و کاهش بازدهی تولید نیز می‌شود؛ موضوعی که در درازمدت می‌تواند امنیت غذایی را با چالش جدی مواجه کند.
تولید پلاستیک از مواد نفتی مستلزم مصرف بالای انرژی و انتشار حجم زیادی از گازهای گلخانه‌ای است. در کنار آن، سوزاندن زباله‌های پلاستیکی در مراکز زباله‌سوزی یا به صورت غیرمجاز در فضای باز نیز منجر به تولید گازهای سمی مانند دیوکسین، فرمالدئید و متان می‌شود. این گازها هم برای سلامت انسان خطرناک‌اند و هم موجب تخریب لایه اوزون و گرم‌شدن زمین می‌شوند. بر اساس گزارش‌های بین‌المللی، اگر روند فعلی تولید و مصرف پلاستیک ادامه پیدا کند، تا سال ۲۰۵۰ سهم پلاستیک در انتشار گازهای گلخانه‌ای می‌تواند تا ۱۵ درصد کل انتشار جهانی افزایش یابد. بنابراین، کاهش وابستگی به پلاستیک یکی از اقداماتی است که نه‌فقط برای کاهش زباله، بلکه برای مقابله با تغییرات اقلیمی نیز ضرورت دارد.
آلودگی پلاستیکی محدود به دریاها و آب‌ها نیست. در بسیاری از مناطق جنگلی، بیابانی و شهری نیز حیوانات به واسطه کنجکاوی، گرسنگی یا اشتباه در تشخیص، به سمت پلاستیک جذب می‌شوند. گاوها، بزها و حتی پرندگان معمولاً پلاستیک را می‌خورند یا در آن گیر می‌افتند. گزارش‌های متعددی وجود دارد از دام‌هایی که به‌خاطر خوردن کیسه‌های پلاستیکی دچار انسداد گوارشی و مرگ شده‌اند. روباه‌ها، سگ‌ها و حتی جوندگان نیز به شدت از پلاستیک آسیب می‌بینند. علاوه بر تهدید مستقیم، تجزیه پلاستیک در خشکی باعث ورود سموم به منابع آب زیرزمینی، خاک و پوشش گیاهی نیز می‌شود، که به نوبه خود تأثیرات غیرمستقیم اما جدی‌تری بر حیات وحش دارد.
مطالعه بیشتر: کاربردهای مختلف سطل‌های پلاستیکی در مصارف خانگی و صنعتی
بحران پلاستیک فقط موضوعی زیست‌محیطی نیست؛ بلکه بار مالی قابل توجهی نیز برای دولت‌ها و جوامع ایجاد می‌کند. هزینه پاک‌سازی زباله‌های پلاستیکی از شهرها، سواحل و جنگل‌ها، بازیافت ناکارآمد، آلودگی منابع طبیعی و کاهش کیفیت محیط زندگی، همگی هزینه‌هایی هستند که از جیب عموم پرداخت می‌شود. همچنین، آسیب به صنایع گردشگری، صیادی، کشاورزی و بهداشت عمومی به‌صورت غیرمستقیم موجب افت رشد اقتصادی و کاهش فرصت‌های شغلی می‌شود. در کشورهای در حال توسعه که زیرساخت مناسبی برای مدیریت پسماند ندارند، این هزینه‌ها بسیار بیشتر است و می‌تواند رشد پایدار آنها را نیز تهدید کند.
هر بار که یک گونه جانوری به‌خاطر پلاستیک از بین می‌رود، بخشی از تنوع زیستی کره زمین از دست می‌رود. تنوع زیستی، ضامن پایداری اکوسیستم‌هاست و نقش حیاتی در حفظ تعادل زیست‌محیطی ایفا می‌کند. کاهش گونه‌های گرده‌افشان، کاهش شکارچیان طبیعی آفات، و از بین رفتن گونه‌های کلیدی مانند مرجان‌ها یا پلانکتون‌ها، می‌تواند تأثیر دومینویی داشته باشد که نه‌فقط بر محیط‌زیست، بلکه بر انسان نیز اثرگذار است. پلاستیک، به واسطه حضور طولانی‌مدت، تجزیه‌ناپذیری و سموم شیمیایی‌اش، به تهدیدی جدی برای حفظ این تنوع تبدیل شده است.
انباشت زباله‌های پلاستیکی در محیط‌های شهری مانند خیابان‌ها، جوی‌ها، کانال‌های فاضلاب، فضاهای سبز و پارک‌ها، منجر به کاهش کیفیت محیط زندگی می‌شود. این زباله‌ها نه‌تنها چهره شهر را زشت می‌کنند، بلکه منبع تجمع حشرات، جوندگان و باکتری‌های بیماری‌زا هستند. در زمان بارندگی، مسدود شدن مسیرهای آب توسط پلاستیک می‌تواند موجب آب‌گرفتگی، سیلاب‌های ناگهانی و شیوع بیماری‌هایی مانند وبا و تب‌کریمه شود. سوزاندن غیراصولی پلاستیک در مناطق حاشیه‌ای باعث آلودگی شدید هوا و بروز مشکلات تنفسی، پوستی و چشمی می‌شود که به‌خصوص کودکان، سالمندان و بیماران مزمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
در مواقع بروز حوادثی مانند زلزله، سیل یا طوفان، زباله‌های پلاستیکی می‌توانند به عنوان یک عامل خطر مضاعف عمل کنند. آنها مسیرهای فاضلاب را مسدود کرده، تجهیزات امدادرسانی را مختل می‌کنند و با سوزاندن یا اصطکاک می‌توانند گازهای سمی آزاد کنند که سلامت مردم و تیم‌های نجات را به خطر می‌اندازد. در بسیاری از مناطق آسیب‌پذیر، نبود مدیریت صحیح پسماند پلاستیکی موجب شده است تا تأثیر بلایای طبیعی چند برابر شود و خسارات جانی و مالی افزایش یابد.
